عامل مدیریت پوشش گیاهی معادله جهانی فرسایش خاک و تغییرات آن در طول فصل رشد نخود و عدس دیم (مطالعه موردی: منطقه تیکمه داش استان آذربایجان شرقی)

یکی از مشکلات استفاده از مدل جهانی هدررفت خاک (usle) در کشورهای در حال توسعه فقدان آمار و اطلاعات در خصوص مقادیر عامل مدیریت پوشش گیاهی برای محصولات مختلف می باشد. گرچه در کشورهای پیشرفته با انجام مطالعات گسترده عامل مدیریت پوشش گیاهی به صورت جداولی برای محصولات مختلف ارائه شده بود اما با توجه به تفاوت¬های اقلیمی، پدولوژیکی و مدیریتی آن کشورها با کشور ما، استفاده از این اطلاعات، می تواند با خطا همراه باشد. از طرف دیگر نخود و عدس به عنوان دو محصول مهم در منطقه تیکمه داش کشت می شود.. لذا این تحقیق به منظور تعیین و بررسی تغییرات عامل مدیریت پوشش گیاهی نخود و عدس دیم در مراحل مختلف نمونه برداری در ایستگاه حفاظت خاک تیکمه¬داش صورت پذیرفت. بدین منظور سه تراکم بذر رایج در منطقه (تراکم های 30، 35و 40 کیلوگرم در هکتار) در کرت های آزمایشی در 3 تکرار کشت شد. علاوه بر این در هر بلوک برای محاسبه عامل مدیریت پوشش گیاهی یک کرت آیش اجاد گردید. به منظور توصیه کودی برخی از ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک اندازه گیری شد. در طول فصل رشد میزان رواناب و رسوب تولید شده با استفاده از روش حجم سنجی و فیلتراسیون مورد اندازه گیری قرار گرفت. در زمان اندازه گیری رواناب و رسوب برخی پارامترها مانند درصد آسمانه گیاه، ارتفاع گیاه، بقایای گیاهی و سنگریزه اندازه گیری شد. نتایج آماری در قالب طرح کرت های خرد شده در زمان توسط نرم افزارهای spss و mstat-c مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که مقادیر عامل مدیریت پوشش گیاهی نخود و عدس در سه تراکم مختلف کشت بذر تفاوت معنی داری باهم دارند (01/0p<). متوسط عامل مذکور برای تراکم های بذر 30، 35و 40 کیلوگرم در هکتار نخود به ترتیب (576/0، 404/0و 277/0) و برای عدس به ترتیب برابر (609/0، 438/0و 305/0) به دست آمد. همچنین نتایج نشان داد با افزایش تراکم بذر مقدار عامل مدیریت پوشش گیاهی کاهش یافت به طوری که کمترین مقدار عامل مذکور مربوط به تراکم بذر 40 کیلوگرم در هکتار بود.